Na czym polega abrazja rogówki?

Nabłonek rogówki stanowi zewnętrzną, najbardziej narażoną na uszkodzenia warstwę komórek, których zadaniem jest uchronienie rogówki przed urazami. Jednak tym samym, nabłonek jest także najbardziej narażoną na uszkodzenia częścią oka, dlatego też w okulistyce stosuje się zabieg abrazji rogówki.

Abrazja rogówki – czym jest?

Abrazja, zwana również keratektomią, jest stosunkowo prostym i w pełni bezpiecznym zabiegiem, który polega na usunięciu nabłonka rogówki. Jako że ma on duże właściwości regeneracyjne, usunięte komórki odtwarzają się na gałce ocznej w stosunkowo krótkim czasie.

Dzięki temu zabiegowi można usunąć szereg przykrych dolegliwości, takich jak ból wtórny w miejscu uszkodzenia, a przy tym – niweluje nierówności rogówki, które mogą powodować dyskomfort same w sobie. Przez pewien czas po wykonaniu zabiegu oko jest bardziej narażone na urazy, w związku z czym stosuje się specjalne soczewki ochronne.

Jak wygląda zabieg abrazji rogówki?

Zabieg abrazji rogówki wykonuje się w warunkach ambulatoryjnych, w gabinecie okulistycznym. Nim dojdzie do faktycznego wykonania wybiegu, specjalista sprawdza stan nabłonka i dokonuje oceny konieczności przeprowadzenia tego zabiegu. Oceny tej dokonuje się przy użyciu fluoresceiny i lampy szczelinowej, dzięki którym można dokładnie określić miejsca uszkodzenia nabłonka. To bardzo istotne, bowiem keratektomię wykonuje się miejscowo – wyłącznie tam, gdzie nabłonek rogówki wymaga interwencji okulisty.

Cały zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym poprzez zastosowanie kropli na powierzchni oka. Zdarzają się sytuacje, kiedy niezbędne jest podanie znieczulenia podspojówkowego bądź okołogałkowego, jednak mają one miejsce niezwykle rzadko.

W pierwszej kolejności okulista osusza powierzchnię rogówki za pomocą celulozowej gąbki chirurgicznej, co pozwala na szybszą i zdecydowanie łatwiejszą identyfikację miejsca, w którym należy wykonać zabieg. Samego usunięcia nabłonka dokonuje się przy użyciu jednego z narzędzi do tego przeznaczonych: ostrza, wiertła diamentowego, specjalnej szczoteczki bądź epikeratomu. Po usunięciu uszkodzonej, wierzchniej warstwy nabłonka można ewentualnie wygładzić uszkodzenia ponadnabłonkowe, zachowując przy tym szczególną ostrożność. U pacjentów, u których uszkodzenia nabłonka rogówki mają charakter nawracający, niekiedy stosuje się nakłucia, które mają zapobiegać ponownym erozjom.

Wskazania do zabiegu

Wśród wskazań do zabiegu abrazji rogówki można wymienić:

• astygmatyzm i ogólną nieregularność powierzchni rogówki,
• zwyrodnienia, dystrofie bądź innego rodzaju schorzenia oka, które są związane ze zmianami występującymi w przedniej części rogówki,
• uszkodzenia (blizny) rogówki wynikające z urazów,
• nadżerki nabłonka rogówki, które mają charakter nawracający.

Wyżej wymienione stany chorobowe muszą zostać zdiagnozowane przez okulistę, jednak pacjent również może zaobserwować u siebie pewne objawy, które wskazują na degenerację nawierzchni nabłonka rogówki. Jeśli zatem chory cierpi z powodu suchości, bólu, pojawiających się cyklicznie nadżerek, podrażnień lub nierówności rogówki – konieczny może okazać się zabieg keratektomii.

Nim wdrożone zostaną rozwiązania chirurgiczne, w pierwszej kolejności zazwyczaj stosuje się krople, które mogą pomóc w walce z podrażnieniami. Jeśli jednak okazują się one rozwiązaniem niewystarczającym, okulista może zdecydować o konieczności wykonania abrazji rogówki.

Zalecenia pozabiegowe

Przez okres około kilku tygodni po przeprowadzeniu zabiegu rogówka jest wyjątkowo narażona na podrażnienia. W związku z tym konieczne jest zapewnienie oku odpowiednich warunków do rekonwalescencji. Tuż po zabiegu na oko nakładana jest soczewka kontaktowa, której celem jest ochrona komórek. Dzięki niej ponowny wzrost nabłonka rogówki jest ułatwiony, a przy tym dyskomfort odczuwany przez pacjenta jest zminimalizowany. Jeśli chory nie cierpi z powodu nawracających erozji, soczewkę można zdjąć po około 2 tygodniach, a jeżeli degeneracje nabłonka mają charakter nawracający – okuliści zalecają stosowanie soczewek przez około 6 tygodni.

Większość okulistów zaleca również profilaktyczne stosowanie antybiotyku (miejscowo) w celu uniknięcia nadkażenia w miejscu, gdzie dochodzi do nabłonkowania. W razie odczuwania przez pacjenta dyskomfortu lub bólu w pierwszych dniach po zabiegu (co może się zdarzyć i jest w dużej mierze uzależnione od indywidualnego progu bólu danej osoby), możliwe jest stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Należy je jednak odstawić jak najszybciej, gdyż na dłuższą metę mogą wykazywać działanie hamujące proces nabłonkowania i tym samym wydłużyć okres rekonwalescencji.